Wat is infrasound & laagfrequent geluid?
Infrasound and low-frequency noise (ILFN) are airborne pressure waves that occur at frequencies ≤ 200Hz. These may, or may not, be felt or heard by human beings.
Infrageluid en laagfrequent geluid (ILFN) zijn luchtdrukgolven die voorkomen bij frequenties ≤ 200 Hz. Deze kunnen door mensen wel of niet worden gevoeld of gehoord. Dit is de definitie die Dr. Mariana Alves-Pereira Bachelor in Natuurkunde, Master in Biomedische Technologie & Doctoraat in de milieuwetenschappen gebruikt in haar onderzoek van de afgelopen 25 jaar naar infrasound en laagfrequent geluid en de impact op menselijke gezondheid.
Waarom is infra- en laagfrequent geluid van windturbines een probleem voor de menselijke gezondheid?
Het menselijk lichaam is in essentie een energetisch organisme, organen zoals bijvoorbeeld het hart en de hersenen hebben een frequentie.
Zoals wordt beschreven op de site van het herseninstituut; Hersengolven geven de activiteit van het brein weer. Hersenactiviteit kan worden gemeten aan de hand van hersengolven.
-
Gamma-golven: 38 tot 80 Hz.
-
Bèta-golven: 14 tot 38 Hz.
-
Alfa-golven: 8 tot 14 Hz.
-
Thèta-golven: 4 tot 8 Hz.
-
Delta-golven: 0.5 tot 4 Hz. Tijdens diepe slaap, een fase voor en na REM slaap zijn de delta-golven actief. Ze worden in verband gebracht met het herstelstadium van het lichaam waarin nieuwe cellen worden aangemaakt. Samengevat van de site van het herseninstituut. Bron: https://herseninstituut.nl/over-het-brein/hersengolven/
Als het menselijk lichaam wordt blootgesteld aan geluidsgolven waaronder laagfrequent en infrasound golven, werkt dit in op allerlei organen. Waaronder de hersenen. De effecten die dit heeft zijn uitgebreid onderzocht. Uit onderzoek blijkt dat langdurige blootstelling aan infra- en laagfrequentgeluid ernstige gezondheidsklachten veroorzaakt.
Waarom is er geen adequate wetgeving?
Vanuit de EU is de redenering dat als je de geluidgolf niet kan horen deze geen schade kan toebrengen. Dit is totaal achterhaald en vergelijkbaar met de tijd dat er bij het maken van röntgenfoto's geen veiligheidsmaatregelen werden genomen. Hoewel röntgenstralen ook niet zichtbaar zijn is het wel degelijk schadelijk als er sprake is van langdurige blootstelling. Het is van groot belang dat er een adequate normering komt voor Infra & Laagfrequentgeluid veroorzaakt door windturbines. In 2024 publiceerde Leonard Baart de la Faille, fysicus-audioloog, het volgende rapport;
Audiologisch advies geluidsonderzoek en normering Windpark IJsselwind. De hoofdconclusie van het onderzoek luidt;
1. Het is de stand van de wetenschap dat een betrouwbare berekening van geluidniveaus in de
omgeving van windturbines niet mogelijk is. Dit impliceert dat:
2. Berekening van de immissie-Lden tevens onmogelijk is. Deze is bovendien niet geschikt
als normerende variabele voor windturbinegeluid door de wisselende hinderincidentie,
seizoensvariatie en de ongevoeligheid voor laagfrequent geluid, AM en tonaliteit.
3. Dosis-effectrelaties op basis van een berekende geluidbelasting zeer onzeker zijn. Duits
onderzoek op basis van gemeten immissiewaarden komt tot een factor drie hogere
hinderscore dan bij de Nederlandse norm.
4. Normering alleen mogelijk is op basis van begrensde immissieniveaus
voor het voledige onderzoek; klik deze link.
Presentatie Sylvia van Manen, huisarts & lid Windwiki
Huisarts Sylvia van Manen, daarnaast is zij lid van windwiki .
Presentatie Leonard Baart de la Faille, fysicus-audioloog
Publiceerde afgelopen jaar audiologisch advies onderzoek. zie link hierboven voor het volledige onderzoek

Presentatie prof. M. Alves-Pereira
Mariana Alves-Pereira holds a B.Sc. in Physics (State University of New York at Stony Brook), a M.Sc. in Biomedical Engineering (Drexel University) and a Ph.D. in Environmental Sciences (New University of Lisbon). She joined the multidisciplinary research team investigating the biological response to infrasound and low frequency noise in 1988, and has been the team’s Assistant Coordinator since 1999. Recipient of three scientific awards, and author and co-author of over 50 scientific publications (including peer-reviewed and conference presentations), Dr. Alves-Pereira is currently Associate Professor at Lusófona University teaching Biophysics and Biomaterials in health science programs (nursing and radiology), as well as Physics and Hygiene in workplace safety & health programs. link onderzoek

Huidig standpunt RIVM
Er bestaat geen specifieke wet- en regelgeving voor laagfrequent geluid (LFG ) in Nederland. Dat maakt het moeilijk om maatregelen op te leggen of af te dwingen, ook als de bron bekend is. Voor geluid in het algemeen (inclusief LFG) is in 1979 de Wet geluidhinder (Wgh) opgesteld. Deze wet moet de toename van blootstelling aan geluid beperken en is gericht op het geluidsniveau in dB (decibel)(A).
Voor het beoordelen van LFG bestaan slechts 2 richtlijnen: de richtlijn Laagfrequent geluid van de Nederlandse Stichting Geluidhinder en de Vercammen-curve. De rechterlijke macht gebruikt deze richtlijnen soms om een uitspraak te doen over (hinder door) bronnen van LFG. (bron https://www.rivm.nl/laagfrequent-geluid-en-bromtonen/wetgeving)
"Waarom hanteerd het RIVM nog meet en rekenmethoden die oorspronkelijk ontworpen zijn voor industriële objecten van 30 meter hoog in een situatie van geen wind? Dit leidt tot verkeerde beslissingen van de mensen in het bestuur"
Leonard Baart de la Faille
Fysicus - audioloog
"De hindercurve die momenteel gehanteerd wordt is onvoldoende oderbouwd volgens de WHO. Het onderzoek is op een windmolen van 80 meter uitgevoerd in Nederland en de metingen die in Zweden zijn verricht gingen tot 40dB want er waren onvoldoende deelnemers aan het onderzoek."
Sylvia van Manen
Huisarts
"Accredited acousticians cannot ascertain compliance levels for ILFN because there are none – the vast majority
of regulations worldwide do not cover this part of the acoustic spectrum. Nevertheless, public health
officials and agencies should fulfil their job descriptions by becoming aware of the limitations of current
noise guidelines and regulations.
Alternatives exist to gather the acoustic information relevant to the protection of human populations, in
both occupational and residential settings. Noise regulations and guidelines need urgent updating in
order to appropriately reflect ILFN levels that are dangerous to human health."
Dr. M. Alves-Pereira
Final thoughts bij onderzoek gepubliceerd 2018